Tại sao có những người vẫn ngoại tình, dù ở trong mối quan hệ vô cùng lành mạnh và được đối tác hết lòng yêu thương?
Đó là câu hỏi trải dài suốt hành trình tâm lý của tôi, mà không nơi đâu cho manh mối thuyết phục. Ngoài một câu mà thầy tôi thường nói.
“Việc khó nhất đời này là yêu vô điều kiện ai đó. Nhưng có một thứ còn khó hơn thế nhiều lần.
Đó là cho phép ai đó yêu mình vô điều kiện.”
Mỉa mai thay, chúng ta luôn miệng nói muốn được yêu thương, nhưng khi thứ tình yêu bình an và thuần khiết nhất được trao cho ta, thì ta bỏ chạy, từ chối, thậm chí huỷ hoại nó.
Lí do đơn giản: với không ít người trong chúng ta, cảm giác an toàn là một thứ gây bất an.
Bởi chúng ta đã quen với sự không-an-toàn từ bé.
Chúng ta đã quen với việc bị người lớn ngó lơ các nhu cầu cảm xúc, gạt đi những nỗi lo âu, thậm chí mắng mỏ trừng phạt khi chúng ta bộc lộ chúng.
Chúng ta đã quen với việc bỗng dưng được cưng chiều nựng nịu khi người lớn vui, rồi sau một đêm lại thấy mình bị đối xử hà khắc lạnh nhạt.
Cách duy nhất để đứa trẻ chúng ta sinh tồn được, là phải cải tạo hoàn toàn tâm trí để thích nghi với môi trường không an toàn đó.
Phải quen với cảm giác không biết điều gì đang chờ đợi.
Phải quen với việc tự lo mọi chuyện, tự giải quyết các căng thẳng âu lo, các nhu cầu cảm xúc – một mình.
Chúng ta là những con cá đã tái cấu trúc đến từng tế bào bản thân để có thể tồn tại lâu dài trong vùng nước độc.
Nên khi con cá được đưa vào vùng nước sạch – được yêu thương lành mạnh – nó lập tức khó thở và hoang mang.
Việc được quan tâm một cách đủ đầy và đều đặn khiến nó bối rối, không biết phải phản ứng ra sao. Sao anh ta kiên trì thế? Lúc nào anh ta sẽ đổi thái độ? Quen được đối tốt thế này, rồi mình bị kì vọng và càng đau khổ khi anh ta thay đổi thì sao?
Tương tự, việc luôn có bàn tay chìa ra mỗi khi mình cần khiến nó không thoải mái, thậm chí khó chịu. Phải tự lo mới đúng chứ? Anh ta giúp rồi mình có mắc nợ không? Phải đền đáp đúng không? Rồi mình thành lệ thuộc yếu đuối thì sao?
Như đứa trẻ được đút cho món ăn có mùi vị lạ, phản ứng lập tức của nó là nhè ra và từ chối.
Con cá không biết phải sống thế nào trong sự lành mạnh, nó nhớ và thèm sự độc hại.
Nên hoặc nó sẽ giãy ra để quăng mình vào những vùng nước độc mà nó quen thuộc – tìm đến những mối quan hệ ngoài luồng không rõ tương lai, không rõ sẽ bị đối xử thế nào. Để một mình ôm lấy tất cả đói khát nôn nao như cách nó vẫn làm suốt từ thời thơ ấu.
Hoặc trường hợp khác, khủng khiếp hơn, con cá sẽ biến chính vùng nước sạch nó đang ở trong thành nước độc.
Nó sẽ làm mọi cách để người kia đối xử với nó theo những cách nó từng được đối xử ngày nào.
Nó sẽ hành xử thất thường, phản ứng lúc này lúc nọ trước sự quan tâm của người kia, khiến họ hoang mang không biết làm gì, và cũng đối xử với nó một cách không ổn định. Như cách nó muốn.
Nó sẽ kịch liệt khước từ sự giúp đỡ khiến người kia ngần ngại, hoặc phụ thuộc đòi hỏi quá mức khiến họ kiệt sức, và bớt sẵn lòng trợ giúp nó. Như cách nó muốn.
Nó sẽ biến những mối quan hệ lành mạnh nó có thành độc hại. Để nó không thể nhận tình yêu.
Nên tôi ước ao những con cá ấy biết được một điều. Rằng thế giới này vốn tràn ngập tình yêu thương. Lòng người là biển khơi từ ái. Nhưng có để chảy vào mình tình yêu ấy hay không, vốn dĩ là lựa chọn.
Không phải nhân duyên. Không diễm phúc. Mà là lựa chọn.
Nếu lựa chọn hạnh phúc, chúng sẽ có một hành trình dài. Để nhận diện vùng nước độc tuổi thơ, hiểu các cơ chế đã tự cài đặt để sinh tồn, tháo dỡ đi, và sửa xây lại tâm trí. Sẽ dài, và sẽ gian lao. Nhưng tôi biết chúng sẽ ổn thôi, nếu chúng luôn lựa chọn.
Hẹn gặp nơi trong lành nhé, chúng ta.
https://www.facebook.com/photo/?fbid=122147350910165024&set=a.122131005728165024